Kabakulak Hastalığı

Kabakulak Nedir?

Kabakulak Hastalığı, paramyxoviridae ailesine ait bir virüs olan kabakulak virüsü tarafından neden olunan bir hastalıktır. Virüs, genellikle tükürük bezlerini etkiler ve tükürük bezlerinde şişlik ve ağrıya yol açar. Kabakulak, bulaşıcıdır ve hasta bireylerin öksürme, hapşırma veya konuşma yoluyla yaydığı damlacıklar yoluyla bulaşır.

Kabakulak Belirtileri

Kabakulak belirtileri genellikle virüs vücuda girdikten 16-18 gün sonra ortaya çıkar ve şunları içerebilir:

• Tükürük Bezlerinin Şişmesi: En belirgin semptom, çenenin altında, özellikle kulakların önünde yer alan tükürük bezlerinin (parotis bezleri) şişmesidir. Bu şişlik genellikle tek taraflı başlar ancak her iki tarafta da görülebilir.
• Ateş: Genellikle düşük veya orta derecede ateş.
• Baş Ağrısı: Kabakulak hastalarında baş ağrısı sık görülür.
• Boğaz Ağrısı: Boğazda ağrı ve rahatsızlık hissi olabilir.
• Kas Ağrıları ve Yorgunluk: Genel bir halsizlik ve kas ağrıları yaşanabilir.
• İştahsızlık: Tükürük bezlerinin şişmesi nedeniyle yemek yeme zorluğu yaşanabilir.

Kabakulak Komplikasyonları

Kabakulak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabilir:

• Orşit: Erkeklerde testislerin iltihaplanmasıdır ve genellikle ağrılıdır. Orşit, nadir durumlarda kısırlığa neden olabilir.
• Ooforit: Kadınlarda yumurtalıkların iltihaplanmasıdır ve nadiren kısırlığa yol açar.
• Meningit: Beyin ve omuriliğin etrafındaki zarların iltihaplanmasıdır. Kabakulak menenjiti genellikle hafif seyreder, ancak bazen komplikasyonlar gelişebilir.
• Pankreatit: Pankreasın iltihaplanmasıdır ve mide ağrısı ve sindirim sorunlarına yol açabilir.
• Sağlık Sorunları: Nadiren kalp veya böbrek komplikasyonlarına neden olabilir.

Tedavi ve Yönetim

Kabakulak tedavisi, semptomları hafifletmeye yönelik yapılır, çünkü hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur:

• Dinlenme: Yeterli uyku ve dinlenme, iyileşme sürecini destekler.
• Ateş ve Ağrı Kesiciler: Asetaminofen veya ibuprofen gibi ilaçlar, ateşi ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Sıvı Tüketimi: Bol sıvı tüketimi, dehidrasyonu önler ve boğazın rahatlamasına yardımcı olabilir.
• Yumuşak Gıdalar: Tükürük bezlerinin şişmesi nedeniyle ağrıyı hafifletmek için yumuşak gıdalar tüketilmesi önerilir.

Antibiyotikler, viral bir enfeksiyon olan kabakulakta etkili değildir.

Önleme

Kabakulaktan korunmanın en etkili yolu aşılamadır:

• Kabakulak Aşısı: Kabakulak, kızamıkçık ve kabakulak (MMR) aşısı ile önlenebilir. Aşı, genellikle 12-15 aylıkken ve 4-6 yaş arasında iki doz olarak yapılır.
• Hijyen ve Temizlik: Kişisel hijyen kurallarına uymak, virüslerin yayılmasını azaltabilir. Ellerin düzenli olarak yıkanması ve kişisel eşyaların paylaşılmaması önemlidir.
• Bulaşma Durumunda Sosyal Mesafe: Kabakulak belirtileri gösteren kişilerden uzak durmak ve kapalı alanlarda dikkatli olmak, virüsün yayılmasını azaltabilir.

Risk Grupları

Kabakulak için risk grubunda olanlar şunlardır:

• Aşılanmamış Çocuklar ve Yetişkinler: Aşılanmamış bireyler, kabakulak için yüksek risk altındadır.
• Aşı Programını Tamamlamayanlar: MMR aşısını tamamlamayan çocuklar ve yetişkinler risk altındadır.
• Bağışıklık Sistemi Zayıf Olanlar: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, kabakulak ve komplikasyonları açısından daha yüksek risk taşır.